Tuesday, December 30, 2014

Tpanat ma tamliab hit uabe piuta


Foto i mamnaitî nâko internet.

Uab Metô on 'takaf neu kit lof nabè' namneuk kalu hit ka tpanat tèk hit hanak ma tuis. Es onnane, masi tasaitan kuan ma bale, hit musti tpanat ma tamliab hit uabe piuta. Masi ka tpake neno-neno msâ, in kaisâ nasaitan hit nekak. In onlê hit nâ asait a-nbi hit aok nonon. Tmoni tbi pah moderen ka nak fa nak hit musti tnoes tain hit uab. Hit nabè' tânoinâ uab pahpanis natuin hit parlút (neu monit ma mepu), me tasaitan ma tapnikan/tnikan hit uabe, nane onlê "sanat budaya" 'naek neu kit ok-okê. 

(Yohanes Manhitu, Yogyakarta, 11/08/2013)

Noknokâ nemantea ben

 

Noknokâ nemantea ben,
nenomatne nhosén kit
nèk in pinan ahâtanes
oras tone he namsòpen.

(Yogyakarta, 29/12/2014)

Fai nanaob mepu

 

Mèsökan! Fai nanaob in mepu.
Tupas fai i fê namín lekleok,
me au uskék ma 'fen kuk
he ututan banit amunit.

(Yogyakarta, 29/12/2014)

Hanfuaf Maüp'in nâko 'Naef Plato

 

"Sekau es nânoinâ ma nânoinâ me ka napraktek fa sâ lê in nahíne, in onlê tuaf lê nâfoï ma nâfoï me ka npòlin fa fini."

---Plato, ahínfilsafat nâko Yunani
(Versi Metô nâko uab Spanyol: Yohanes Manhitu)

Hanfuaf Nonô Fauk ntomneu Uab Metô

Natuin laistenab nak Uab Metô, lê a-nmuî kanaf humaf bian onlê METO, UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, TIMOR, TIMORESE, TIMOL, TIMOREESCH, TIMOREEZEN, DAWAN, TIMOR DAWAN, RAWAN, ma humaf bian (sumber: taklik teu i), ka nnès fa nâko tuaf 0.75 juta (baca: nol koma juta bôhitumním) es naüabe (= namolke) (sumber: the Indonesian Heritage, Language and Literature, 1998) nbi kabupaten (distrik) teun nok dialek (logat) humâ-humâ, au utenab ak uab i musti napèn hormat ma mateab neu pah-pinan nfunamnatéf. Au 'bèt an kanaf UAB METO fun in es mapakê namfau nnèsi nbi Pah Metô. Kanaf teun lê, natuin au tenab, nebè' mapakê msâ eslê UAB ATONI PAH METO, UAB PAH METO, ma DAWAN.

Kanaf DAWAN nane kanaf “matâteme”, fun fêka tít fa tuaf es nahín (kalu au ka 'san) lekâ kanaf nane nemantea atoin-Metô sin luekkin ma in nâko mé. Tuaf aüab Labit (= Uab Indonesia) sin, natám nok atoin-Metô sin kuk, onlêhe npaek tekas BAHASA DAWAN he nlekan neu UAB METO. Au uäkâ ak atoin-Metô namfau ma atoni biakini msâ a-nkios nak kanaf DAWAN nfain-on tekas Labit neu kanaf UAB METO. Lê i nebè'i nfain alasan nansâ es tekas i mapakê a-nbi bale-bale. Lasi i nabè'i ntom nak oras tuafes a-ntek kanaf aî tekas i, tuafes aî tuafin lê namolok nokne lof nalulub neöp neu Uab Meto aî neu atoin-Metô. Natuin hanaf i, natuin au lomit, 'bèt an kanaf nua in lê i nfain on judul neu blog i, nok tuis DAWAN nbi 'takaf nabit.

Tabê ma pules nâko blog tuaf,

Yohanes Manhitu

ymanhitu@gmail.com

Yogyakarta, 14 Funboësamnuâ 2007